Upp með ermarnar.

"Skapa sátt um sjávarútvegsmál".

Þetta er "drauma"  inntak flestra sem fjalla um fiskveiðistjórnunarkerfið á Íslandi.  Hljómar vel.  Margir hafa þetta á vörum, Menn tala um þetta blítt eins og hvítasunnusöfnuður í bænastund.   Í næstu setningu eru síðan útgerðarmenn, formenn báta og skipa, allir þeir sem fylgt hafa íslenskri löggjöf innan þessa fiskveiði kerfis, úthúðaðir sem hálfgerðir glæpamenn og kallaðir þeim flestu verstu nöfnum sem  fyrirfinnast.  Samt hefur enginn brotið lög, enda eftirlitið strangt.

Ég hef efasemdir um að nokkurn tímann verði sátt um kerfi  sem takmarkar sókn.  Þar sem sumir fá , en aðrir ekki.  Trúlega býsna mikil draumsýn. Ástæðan?, jú  þessi auðlind verður aldrei aftur galopin fyrir sókn.    Ýmsa agnúa á því kerfi sem tíðkast hefur má þó laga. Sjálfsagt að reyna við þá i mestu mögulegu sátt, sem hægt er.

  Ég þá skoðun að það sé rangt að þjófkenna og tala niður snjalla útgerðarmenn sem löglega, innan núverandi kerfis hafa byggt upp eitt arðsamasta veiðikerfi sem þekkist. Sérstaklega hvað varðar nýtingu skipaflota, tækninýjungar og meðferð afla. Okkur er illa farið aftur ef enginn má hagnast lengur á löglegan hátt.Hitt er jafn ljóst að kostnaður við kerfið er mikill og veðsetning aflaheimilda var vafasamur gjörningur og leiddi til of mikillar skuldsetningar.

Ég er líka þeirrar skoðunar  (telst eflaust af einhverjum klofinn þess vegna)  að það sé rangt að fámennar sjávarbyggðir séu sviptar lífsbjörginni.  Það er frumbyggjaréttur að staðir með nýtanlega hafnaraðstöðu sem liggja vel við fiskimiðum geti sótt fisk á smærri skipum í sjó.   Sáttin verður að felast í  hvorutveggja.  Lágmarksrétt strandbyggðanna. Að eyða óvissu hjá stærri útgerðarfyrirtækjum. 

Þó að gallar og vægðarleysi hafi sumpart falist í núverandi kvótakerfi er ekki hægt að kenna því um allt. Aflamagnið síðustu áratugi hefur svo snarminnkað í bolfisktegundum að auðvitað hefði það snert ótal marga, hvaða kerfi svosem hefði orðið fyrir valinu.

Í dag snýst þetta líka mest um veiðimennsku.  Vinnsla sjávarafla er vissulega enn stór, en Íslendingar sækjast ekki eftir þeirri vinnu lengur.   Vinnuaflið er erlent að stórum hluta.  Gríðar magn er flutt ferskt út.   Því er vandi margra minni staða líka breyttir atvinnuhættir.  Mun hærra  menntunarstig en á árum áður og sókn fólks í aðrar atvinnugreinar en sjávarútveg.    

Hitt  er aftur ljóst nú eftir að "allt í plati" hagkerfið setti sig sjálft og þjóðina á hausinn, að sjávarútvegur er enn sem áður undirstöðuatvinnugrein þjóðarinnar.

 

 

 

Björn Valur vill fara sáttaleið